İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın eş zamanlı yürüttüğü metro, tramvay ve Marmaray gibi projeler, toplu taşımayı teşvik etmeyi amaçlıyor. Ancak, bu yatırımların entegrasyonu, deniz yolu taşımacılığının payının artırılması ve mikromobilite (scooter, bisiklet) çözümlerinin yaygınlaştırılması, sorunun çözümü için kritik başlıklar olmaya devam ediyor. İstanbul son dakika gelişmeleri, genellikle yeni açılan bir metro hattı veya kilitlenen bir ana arter üzerine yoğunlaşıyor.
Raylı Sistemler Ağı Genişliyor Ancak Yeterli mi?
İstanbul'un ulaşım ana planının omurgasını, kentin her iki yakasını birbirine bağlayan ve dikey hatlarla beslenen raylı sistemler oluşturmaktadır. Son yıllarda hizmete giren M7 (Mecidiyeköy-Mahmutbey), M5 (Üsküdar-Çekmeköy) gibi hatlar ve mevcut hatlara yapılan uzatmalar, lastik tekerlekli araçların trafik yükünü azaltmayı hedeflemektedir. Marmaray ve Metrobus ise şehrin doğu-batı eksenindeki yükünü çeken ana hatlar olarak öne çıkmaktadır. Haberler, bu hatlardaki yolcu sayısının her yıl rekor seviyelere ulaştığını ve bu durumun sabah-akşam "pik saatlerde" aşırı yoğunluğa neden olduğunu göstermektedir.
Uzmanlar, sadece yeni hatlar inşa etmenin yeterli olmadığını, aynı zamanda bu hatların birbirleriyle ve diğer ulaşım modlarıyla (deniz, otobüs) entegrasyonunun sorunsuz çalışması gerektiğini vurguluyor. Aktarma merkezlerinin yetersizliği ve sefer sıklıklarının talebi karşılayamaması, yolcu konforunu düşüren etkenler. Raylı sistem yatırımlarının maliyeti ve finansman süreçleri de Haber bültenlerinde sıkça tartışılan konular arasında yer alıyor.
Deniz Ulaşımı ve Şehir Planlamasının Rolü
İki kıta üzerine kurulu ve ortasından bir boğaz geçen İstanbul'un, deniz ulaşımı potansiyelini yeterince kullanamadığı yönünde yaygın bir eleştiri bulunmaktadır. Şehir Hatları vapurları ve özel deniz motorlarının (TURYOL, Dentur) toplam ulaşımdaki payı, kara ulaşımına kıyasla oldukça düşük seviyelerdedir. Deniz ulaşımının, raylı sistemler ve otobüs hatları ile daha etkin entegre edilmesi, iskelelerin modernizasyonu ve sefer sayılarının artırılması, trafiğe önemli bir alternatif sunabilir. Güncel haberler, bu alanda yeni hatların açılması için çalışmaların sürdüğünü belirtiyor.
Uzun vadeli çözüm ise, "ulaşım" odaklı değil, "erişim" odaklı bir şehir planlamasından geçiyor. Çarpık kentleşmenin ve şehrin sürekli yatayda büyümesinin (kontrolsüz uydu kentler), ulaşım talebini de sürekli körüklediği belirtiliyor. Son dakika gelişmeleri, kentsel dönüşüm projelerinin sadece bina yenileme değil, aynı zamanda "15 dakikalık şehirler" (iş, ev, sosyal alanların yürüme mesafesinde olduğu) gibi modern planlama yaklaşımlarını da içermesi gerektiği yönündeki tartışmaları gündeme getiriyor.
Akıllı trafik yönetim sistemleri, trafik yoğunluğunu anlık olarak analiz eden yapay zeka uygulamaları ve "park et-devam et" (P+R) otoparklarının yaygınlaştırılması da kısa vadeli çözümler arasında. En son haber kaynakları, İstanbul'daki bu karmaşık sorunun çözümü için tek bir sihirli formül olmadığını, entegre ve çok paydaşlı bir yaklaşımın şart olduğunu vurguluyor. İstanbul'un ulaşım gündemiyle ilgili her Son Dakika gelişmesi, milyonlarca vatandaşın günlük hayat kalitesini doğrudan etkilemektedir.
