UNESCO'nun 15 Aralık'ı 'Dünya Türk Dili Ailesi Günü' ilan etmesinin ardından New York Türkevi'nde kapsamlı bir kutlama programı düzenlendi. Etkinlikte Türk dillerinin ortak mirası, kültürel bağları ve genç nesillere aktarılmasının önemi uluslararası katılımcılarla vurgulandı.
ABDPOST.COM
ABD (İGFA) - Dünya genelinde 200 milyondan fazla insan tarafından konuşulan Türk dilleri, New York'ta düzenlenen özel bir etkinlikle uluslararası platformda bir kez daha ön plana çıktı.
Amerika Türk Kadınlar Birliği (ATKB), Türk Amerikan Dernekleri Birliği (ATAA) ve Türk Amerikan Güçlendirme Topluluğu (ETAC-USA) tarafından Birleşmiş Milletler ile ilişkili kuruluşların desteğiyle organize edilen program 'Dil Kültürün Taşıyıcısıdır' temasıyla gerçekleştirildi.
UNESCO'nun 15 Aralık'ı 'Dünya Türk Dili Ailesi Günü' olarak ilan etmesi sonrası düzenlenen etkinlik, Türkevi'nde geniş katılımla yapıldı.
Akademisyenlerden diplomatlara, gençlerden kültürel performans sanatçılarına kadar pek çok isim bir araya gelerek Türk dillerinin ortak tarihsel, kültürel ve sosyal değerini gündeme taşıdı.
Programın açılış konuşmasını ATKB Başkanı Berna Gürdal yaptı.
ATKB Başkanı Berna Gürdal, açılış konuşmasında Türk dillerinin ortak kültürel bağlarına dikkat çekerek şunları söyledi:
'Dil; kimliğimizi, hafızamızı ve değerlerimizin gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayan en güçlü unsurdur. Türkçe, Azerbaycan Türkçesi, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe, Türkmence: Hepsi aynı köklü dil ailesinin üyeleridir. Bugün bu büyük mirası BM çatısı altında görünür kılmaktan gurur duyuyoruz.'
Gürdal ayrıca, ev sahipliği için Türkiye'nin New York Başkonsolosluğu'na ve BM Daimî Temsilciliği'ne teşekkür etti.
ATAA Başkanı Alev Wieland, UNESCO'nun kararıyla 15 Aralık'ın resmen Dünya Türk Dili Ailesi Günü ilan edilmesinin önemini vurguladı:
'UNESCO'nun 43. Genel Konferansı'nda alınan kararla 15 Aralık'ın Türk Dili Ailesi Günü ilan edilmesi, ortak kültürümüze uluslararası görünürlük kazandıran tarihi bir adımdır. Bu tarih, Thomsen'ın Orhun Yazıtlarını çözdüğünü ilan ettiği gün olması bakımından da anlamlıdır.'
Wieland, ATAA'nın 1979'dan bu yana Türk kültürünün ABD'de tanıtılması için çalışmalar yürüttüğünü hatırlattı.
Ahmet Yıldız: 'Türk Dili Ortak Bir Medeniyet Oluşturur'
Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ahmet Yıldız ise Türk dilinin geniş bir coğrafyada ortak hafıza ve medeniyet bilinci oluşturduğunu belirtti.
Yıldız, Türk dillerinin tarihsel bütünlüğüne vurgu yaparak 'Türk dili ailesi, geniş bir coğrafyada ortak medeniyet bilinci oluşturan güçlü bir kültürel mirastır. 15 Aralık, Orhun Yazıtlarının çözümlenmesini simgeleyen tarihi bir gündür. UNESCO kararıyla bu miras artık uluslararası düzeyde görünür durumdadır' dedi.
Yıldız, Türk Devletleri Teşkilatı ile BM arasındaki ilişkilerin güçlendirileceğini de kaydetti.
New York Başkonsolosu Muhittin Ahmet Yazal ise konuşmasında Türkçenin kadim yapısına değindi:
'Türkçe sadece Orhun Yazıtları'yla değil, onlardan çok daha eski dönemlere uzanan bir tarihin taşıyıcısıdır. Türkler bulundukları coğrafyalara dilleriyle katkı sunmuştur. Modern dünya dilleri arasında atalarıyla binlerce yıl önce karşılaşsa anlaşabilecek nadir dillerden biridir.'
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, video sunumunda Dünya Türk Dili Ailesi Günü'nün ilan edilme sürecini anlattı.
Oğuz, tarihin 1893'te Wilhelm Thomsen'in Orhun Yazıtları'nı çözümlediği güne dayandığını, bu yazıtların Türk devlet geleneği ve dil tarihinin temel taşları olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Oğuz, etkinliğin Türk dünyasının ortak teklifinin 194 ülkenin oyuyla kabul edilmesiyle bu özel günün kalıcı olarak UNESCO takvimine girdiğini hatırlattı.
Etkinliğin sunuculuğunu da ATKB Genel Sekreteri Mine Yenigün yaptı.
Program kapsamında, Türk dillerinin yapısına, tarihsel gelişimine ve kültürel etkilerine dair akademik sunumlar yapıldı.
Dr. Feride Hatiboğlu (University of Pennsylvania) Türk dillerinin eklemeli yapısını, ünlü uyumunu ve ortak dil ailesinin tarihsel bütünlüğünü örneklerle anlattı. Ortak alfabe çalışmalarına dikkat çekti.
Prof. Dr. Gregory Key (Binghamton University), Türkçe pop müziğinin gelişiminde dilin belirleyici rolünü ele aldı; aranjman döneminden Ajda Pekkan ve Sezen Aksu'ya uzanan süreci dilbilimsel açıdan değerlendirdi.
Genç konuşmacılar Ceyda Güllü ve Berke Genç, dijital çağda gençlerin dil tercihlerindeki değişimi, yabancı kelime etkilerini ve Türkçenin bilinçli kullanımını tartıştı.
Etkinlik, Türk dünyasının kültürel çeşitliliğini yansıtan performanslara da sahne oldu. Özbek şair Abdülhamid Süleyman Çolpan'ın şiirleri okundu; Kırım Tatarlarından Karaçay-Kafkas dansçılarına kadar pek çok grup gösteriler sundu.
Kazak sanatçı Gulzar Gabman'ın müzik performansı ise büyük alkış topladı
Türk müzik aletlerine dair sunum yapan Dr. Afşar Barlas, kopuzdan neye uzanan tarihsel mirası anlatarak dinleyicilere görsel ve işitsel bir deneyim yaşattı.
ATAA'nın New York-New Jersey ayağından sorumlu Başkan Yardımcısı Pervin Karamete, programa özel bir katkı sundu.
Karamete'nin tüm ikramları kendi elleriyle hazırlaması, özellikle de hamurunu kendisinin açtığı baklava, davetlilerden büyük övgü aldı. Etkinlik Türk Dilleri İçin Küresel Bir Farkındalık Oluşturdu
Program, Türk dillerinin yalnızca birer iletişim aracı değil, aynı zamanda kültürel kimliği, tarihi hafızayı ve ortak mirası taşıyan en güçlü yapılar olduğu mesajını uluslararası topluma bir kez daha hatırlattı.
Etkinlik sonunda konuşmacılara plaket ve teşekkür sertifikaları takdim edildi. Türk Dili Ailesi Günü'nün gelecek yıllarda daha geniş kitlelere ulaşması temenni edildi.
