DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ın da dahil olduğu 104 dünya lideri ve dış politika uzmanı, ulusal ve uluslararası tarafları Afganistan’ın barış içinde yaşayan istikrarlı bir ülke haline gelmesi ve kadınların barış müzakereleri sürecine katılımının sağlanması için çaba göstermeye çağırdı.
Aralarında Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, Eski Kanada Başbakanları Joe Clark ve Stephen J. Harper, Eski Yunanistan Başbakanı George Papandreou, Eski İtalya Başbakanı Lamberto Dini, Eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Rodham Clinton ve Eski Polonya Cumhurbaşkanı Aleksander Kwaśniewski gibi isimlerin bulunduğu 104 dünya lideri ve dış politika uzmanı, Afganistan’ın barış içinde yaşayan istikrarlı bir ülke haline gelmesi ve kadınların barış müzakereleri sürecine katılımının sağlanması için çağrıda bulundu. Ulusal, bölgesel ve uluslararası tarafları muhatap alan çağrı metninde Türkiye’den tek imza DEVA Partisi lideri Ali Babacan’a ait.
Çağrı metninde şu ifadelere yer veriliyor:
“İlgili tüm ulusal, bölgesel ve uluslararası tarafları kadınların barış sürecine tam katılımını sağlayarak Afganistan’ın barış içinde yaşayan istikrarlı bir ülke haline gelmesi yönünde çaba göstermeye çağırıyoruz. 40 senedir devam eden çatışmaların ardından nihayet barışa ulaşma fırsatıyla karşı karşıya olabiliriz. Bu fırsatın heba edilmemesi ve kalıcı bir barışın kurulması uluslararası toplumun sorumluluğundadır.
Küresel liderler ve dış politika uzmanları olarak, kadınların katılımının kalıcı ve sürdürülebilir bir barışın sağlanmasında kilit rol oynadığını net bir şekilde gördük. Kadınların barış görüşmelerine önemli ölçülerde katılımı imzalanan anlaşmaların daha başarılı ve daha sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır. Geçtiğimiz yıllarda, Kolombiya'dan Filipinler'e kadar kadınların barış süreçlerinde yarattıkları güçlü etkiye hep beraber şahit olduk. Kadınların katılımının istikrarın sağlanması üzerindeki doğrudan etkisi bu katılımı bir uluslararası güvenlik konusu haline getirmiştir. BM Güvenlik Konseyi de bundan yirmi yıl önce, “Kadınlar, Barış ve Güvenlik” konusunda aldığı tarihi kararla (UNSCR 1325) bu durumu tescil etmiştir.
Afganistan'daki barış sürecinde onlarca yıldır üzerinde çalıştığımız uzun vadeli güvenlik hedeflerine ulaşabilmek için uluslararası toplum kadınların süreçlere bu anlamlı katılımına öncelik vermelidir. Kadınların eşit vatandaşlar olarak topluma entegrasyonunun başlamasıyla birlikte Afganistan’da şimdiden müthiş bir ilerleme görmüş bulunuyoruz. Taliban’ın geçmişte kızların okula gitmesini yasaklamasına rağmen günümüzde okula kayıtlı olan kız sayısı 3,5 milyonu aşmaktadır. Taliban iktidarında neredeyse toplum hayatından silinmiş olan kadınlar; günümüzde polis, öğretmen, kamu görevlisi, belediye başkanı ve girişimci olarak hayatlarını sürdürebilmektedir. Bugün Afganistan Parlamentosu’nun yüzde 28’i kadınlardan oluşmaktadır ve bu oran Dünya Bankası tarafından gözlemlenen ülkelerin %67'sinden daha yüksektir. Afgan kadınlar bu kazanımlarından vazgeçmeyeceklerdir. Barış onların arkasından yapılamaz.
Eşitlik, demokrasi ve kapsayıcılığın güvence altına alınması istikrarı destekleyecek ve gelecek nesillerin aşırılığın tehdidinden korunmalarına yardımcı olacaktır. Sonuçta Afganistan, içinde bulunduğu bölge ve dünyanın geri kalanı daha güvenli hale gelecektir.
Kalıcı bir barışın sağlanmasında kadınların oynadığı kilit rol göz önüne alındığında aşağıdaki önlemlerin alınması zorunludur:
➢ Kadınlar yalnızca bir müzakere konusu değildir; yapılan müzakerelerde bizzat taraf olmaları gerekir.
➢ Kadınlar sürecin her aşamasında yer almalıdır.
➢ Kadınların ve gençlerin bakış açıları imzalanacak bir anlaşmaya mutlaka yansıtılmalıdır.
Bu hedeflerin hayata geçirilmesini güvence altına almak için uluslararası toplumu şunları yapmaya çağırıyoruz:
➢ Müzakerecileri tüm Afganistan vatandaşlarının anayasa tarafından güvence altına alınan eşit haklarını korumaya ikna edin.
➢ Uluslararası yardımları Afganistan vatandaşlarının, özellikle de kadınların sahip olduğu mevcut hak ve özgürlüklerin korunması koşuluna bağlayın.
➢Hakların korunmasını güvence altına almak adına, meşru ve sağlam kurulmuş denetleme mekanizmalarını uygulamaya sokun. Bu mekanizmaların imzalanacak barış anlaşmasında yer almasını ve kadınların bunların geliştirilmesinin, uygulanmasının ve denetlenmesinin bir parçası olmasını sağlayın.
Baskı altındaki bir Afganistan istikrarlı, güvenli veya müreffeh bir ülke olamayacaktır. Yıllar boyunca yapılan fedakârlıkları ve yatırımları onurlandırmak adına kadınların Afganistan’ın geleceğindeki rolüne öncelik vermeliyiz. Bu da onların barış sürecine ciddi ölçülerde katılımıyla başlayacaktır.”
İMZALAYANLAR
- Karen AbuZayd, Birleşmiş Milletler Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu Üyesi ve Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) Eski Başkanı
- María Elena Agüero, Club de Madrid Genel Sekreteri
- Shamshad Akhtar, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik için Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCAP) İcracı Sekreteri
- Şeyh Abdullah bin Zayed Al Nahyan, Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı
- Madeleine Albright, Eski ABD Dışişleri Bakanı
- Amat Al Alim Alsoswa, Eski Yemen İnsan Hakları Bakanı, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Yönetici Yardımcısı
- Valerie Amos, Eski İnsani İşler ve Acil Yardım Koordinasyonundan Sorumlu Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
- Mayu Ávila, Eski El Salvador Dışişleri Bakanı
- Lloyd Axworthy, Eski Kanada Dışişleri Bakanı
- Ali Babacan, Eski Türkiye Başbakan Yardımcısı
- Jan Peter Balkenende, Eski Hollanda Başbakanı
- Carol Bellamy, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF) Genel Başkanı
- Mohamed Benaissa, Eski Fas Dışişleri Bakanı
- Catherine Bertini, Eski Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı Direktörü
- Carl Bildt, Eski İsveç Başbakanı
- Julie Bishop, Eski Avustralya Dışişleri Bakanı
- Irina Bokova, Eski Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Başkanı
- Lakhdar Brahimi, Eski Cezayir Dışişleri Bakanı ve Birleşmiş Milletler Afganistan Özel Temsilcisi
- Gro Harlem Brundtland, Eski Norveç Başbakanı
- Laura Bush, Eski ABD First Lady’si
- Margaret Chan, Eski Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı
- Helen Clark, Eski Yeni Zelanda Başbakanı ve Eski Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkanı
- Joe Clark, Eski Kanada Başbakanı
- Sean Cleary, Namibya Genel Valilik Ofisi Baş Direktörü
- Hillary Rodham Clinton, Eski ABD Dışişleri Bakanı
- Kathleen Cravero, Eski UNDP Çatışma Önleme ve Kalkınmadan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı
- Staffan de Mistura, Eski Genel Sekreter Yardımcısı ve Birleşmiş Milletler Irak, Afganistan ve Suriye Özel Temsilcisi
- Isabel de Saint Malo, Eski Panama Başkan Yardımcısı
- Erik Derycke, Eski Belçika Dışişleri Bakanı
- Rut Diamint, Kabine Şefi ve Arjantin Savunma Bakanlığı Danışmanı
- Lamberto Dini, Eski İtalya Başbakanı
- Paula J. Dobriansky, Eski ABD Global İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı
- Alexander Downer, Eski Avustralya Dışişleri Bakanı
- Mikuláš Dzurinda, Eski Slovakya Başbakanı
- Jan Eliasson, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski İsveç Dışişleri Bakanı
- María Fernanda Espinosa, Eski Ekvador Dışişleri Bakanı ve Eski Ekvador Ulusal Savunma Bakanı
- Christiana Figueres, Eski Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Genel Sekreteri
- Joschka Fischer, Eski Almanya Dışişleri Bakanı ve Eski Almanya Başbakan Yardımcısı
- Louise Fréchette, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
- Robert Gates, Eski ABD Savunma Bakanı
- Rose Gottemoeller, Eski NATO Genel Sekreteri
- Dalia Grybauskaitė, Eski Litvanya Cumhurbaşkanı
- Rebeca Grynspan, Ibero-Amerikan Devletler Teşkilatı Genel Sekreteri ve Eski Kosta Rika Başkan Yardımcısı
- Geeta Rao Gupta, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF) Genel Başkan Yardımcısı
- Stephen Hadley, Eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı
- Chuck Hagel, Eski ABD Savunma Bakanı
- Lord William Hague, Eski Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
- Tarja Halonen, Eski Finlandiya Devlet Başkanı
- Ameerah Haq, Eski Saha Destek Departmanından Sorumlu Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
- Stephen J. Harper, Eski Kanada Başbakanı
- Noeleen Heyzer, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
- John Howard, Eski Avustralya Başbakanı
- Toomas Hendrik Ilves, Eski Estonya Cumhurbaşkanı
- Igor Ivanov, Eski Rusya Dışişleri Bakanı
- Atifete Jahjaga, Eski Kosova Cumhurbaşkanı
- Angelina Jolie, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Özel Temsilcisi
- Medhi Jomaa, Eski Tunus Başbakanı
- Ivo Josipović, Eski Hırvatistan Cumhurbaşkanı
- Marina Kaljurand, Eski Estonya Dışişleri Bakanı
- John Kerry, Eski ABD Dışişleri Bakanı
- Rima Khalaf, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESWA) Başkanı
- Ban Ki-moon, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri
- Aleksander Kwaśniewski, Eski Polonya Cumhurbaşkanı
- Rachel Kyte, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Herkes için Sürdürülebilir Enerji Özel Temsilcisi
- Zlatko Lagumdžija, Eski Bosna Hersek Başbakanı
- Tzipi Livni, Eski İsrail Dışişleri Bakanı, Eski İsrail Başbakan Yardımcısı ve Eski İsrail Adalet Bakanı
- Jessie Rose Mabutas, Eski Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu Başkan Yardımcısı
- Peter MacKay, Eski Kanada Dışişleri Bakanı ve eski Kanada Ulusal Savunma Bakanı
- Susana Malcorra, Eski Arjantin Dışişleri Bakanı
- Purnima Mane, Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı ve Eski Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Başkan Yardımcısı
- Mara Marinaki, Cinsiyet ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Kadınlar, Barış ve Güvenlik için aldığı 1325 Nolu Kararın Uygulanması konusunda Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi (EEAS) Baş Danışmanı
- Cindy McCain, McCain Enstitüsü Mütevelli Heyeti Başkanı
- Sir Donald McKinnon, Eski Yeni Zelanda Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı
- Monica McWilliams, Eski Kuzey İrlanda İnsan Hakları Komisyonu Başkanı ve Kuzey İrlanda Hayırlı Cuma Barış Anlaşmasında İmza Sahibi.
- David Miliband, Eski Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
- Laura Chinchilla Miranda, Eski Kosta Rika Cumhurbaşkanı
- Amr Moussa, Eski Arap Birliği Genel Sekreteri ve Eski Mısır Dışişleri Bakanı
- Marwan al-Muasher, Eski Ürdün Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
- Roza Otunbayeva, Eski Kırgızistan Cumhurbaşkanı
- Ana Palacio, Eski İspanya Dışişleri Bakanı
- Leon Panetta, Eski ABD Savunma Bakanı
- George Papandreou, Eski Yunanistan Başbakanı
- Colin L. Powell, Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Eski ABD Genelkurmay Başkanı
- Anders Fogh Rasmussen, Eski Danimarka Başbakanı ve Eski NATO Genel Sekreteri
- Òscar Ribas Reig, Eski Andorra Başbakanı
- Condoleezza Rice, Eski ABD Dışişleri Bakanı
- Malcolm Rifkind, Eski Birleşik Krallık İskoçya Bakanı, Eski Birleşik Krallık Savunma Bakanı ve Eski Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
- Lord George Robertson, Eski NATO Genel Sekreteri ve Eski Birleşik Krallık Savunma Bakanı
- Mary Robinson, Eski İrlanda Cumhurbaşkanı
- Fatiha Serour, Birleşmiş Milletler Somali Özel Temsilcisi Yardımcısı
- Karin Sham Poo, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNİCEF) Genel Başkan Yardımcısı
- Natan Sharansky, Eski İsrail Başbakan Yardımcısı ve Eski Sovyetler Birliği’nde Siyasi Mahkûm
- Ellen Johnson Sirleaf, Eski Liberya Cumhurbaşkanı
- Gillian Sorensen, Eski Dış İlişkilerden Sorumlu Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı
- Cassam Uteem, Eski Mauritius Cumhurbaşkanı
- Jozias van Aartsen, Eski Amsterdam Belediye Başkanı ve Eski Hollanda Dışişleri Bakanı
- Hubert Védrine, Eski Fransa Dışişleri Bakanı
- Ann Veneman, Eski Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNİCEF) Genel Başkanı
- Melanne Verveer, Eski ABD Küresel Kadın Konuları Özel Yetkili Büyükelçisi
- Knut Vollebæk, Eski Norveç Dışişleri Bakanı
- Alexandr “Sasha” Vondra, Eski Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ve Eski Çek Cumhuriyeti Savunma Bakanı
- Margot Wallström, Eski İsveç Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı
- José Luis Rodríguez Zapatero, Eski İspanya Başbakanı
- Miomir Žužul, Eski Hırvatistan Dışişleri Bakanı