TÜRKİYE’NİN ENERJİ POLİTİKALARINI ANLAMA ARAŞTIRMASI

TÜRKİYE’NİN ENERJİ POLİTİKALARINI ANLAMA ARAŞTIRMASI

Abdullah KULÜP / ÇOMÜ - SBF İktisat Bölümü 4.Sınıf Öğrencisi  

1.GİRİŞ

Enerji, çağımızda vazgeçilmez bir unsuru ve sosyal ekonomik ve çevre boyutunda ayrılmaz bir bütünü temsil etmektedir. Geliştikçe artan ve gelişen teknolojilerle enerjiye olan ihtiyacımız artmakta ve yeni kaynak arayışlarımızda nüfus ile aynı doğrultuda artış göstermektedir. Enerji kullanımımız arttıkça çevresel sorunlarda hayatımızdaki yerini almaya başlar. Buna artan karbondioksit salınımı ve küresel ısınma gibi sorunlar en iyi örneği oluşturmaktadır. Çevresel sorunlarımızın artışı, kaygıların baş göstermesine neden olmaktadır. Enerji kaynakları ayrımına gidecek olduğumuzda yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklar olarak ikiye ayırmak mümkündür.

Gelişmekte olan bir ülke olarak enerji bizim için son derece önem arz eden konulardandır. Ülkeler arası köprü niteliği taşıyor oluşumuz bizi umutlandırmakla birlikte enerjinin arz güvenliği sorunu bizleri ciddi bir tehdidin bir odağı yapmaktadır. Ülkemizin fosil yakıtlarının yeterince olmamasından ötürü dışa bağımlılığımızı olumsuz şekilde etkilemektedir. Bu yüzden yenilenebilir enerji kaynaklarına daha çok önem verilmeli, ar-ge çalışmalarımız üzerinde enerjinin payını arttırmalıyız.

2. BAZI KAVRAMLARIN TANIMLARI VE YÖNTEM

ENERJİ: Tüm fiziksel ve kimyasal olay ve tepkimelerde mekanik, sıcaklık, ışık, elektrik ve manyetik olarak dönüştürülebilen tüm formların genel adı olmakla birlikte iş yapabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır.

ENERJİ KAYNAKLARI: Klasik ve alternatif kaynaklar olarak ikiye ayrılır. Klasik enerji kaynakları doğayı tahrip eder ve tükenebileceği öngörülmektedir. Bu kaynakların petrolde 225,4 milyar ton, doğal gazda 208,4 trilyon m³ ve kömürde 860,94 milyar ton rezervi bulunmaktadır. Fosil yakıtların kalan kullanım ömürleri; doğal gazda 64 yıl, kömürde 112, petrolde 54 yıl yıldır. Alternatif kaynaklar ise doğaya hasar vermezler ve yenilenebilir kaynaklardır. Doğada sürekli ve bol miktarda bulunurlar.

ENERJİ POLİTİKASI: “Ülke enerji ihtiyacının amaçlanan ekonomik büyümeyi gerçekleştirecek, sosyal kalkınma hamlelerini destekleyecek ve yönlendirecek şekilde, zamanında, yeteli, güvenilir, ekonomik koşullarda ve çevresel etkileri de göz önüne alınarak sağlanması” olarak açıklanır. Kaynak çeşitlendirilmesine gidilmesi, enerji verimliliğinin arttırılması nükleer enerjiden yararlanılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının payının arttırılması gibi çalışmalar ile enerji güvenliğine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli hedefi ile enerji politikası birlikte yürütülemez çünkü çevre sorunlarını arttırıcı etki yaratır.

‘’Türkiye'nin elektrik enerjisi 2019 toplam kurulu gücü 91 gigawatt'tır (GW). Bunun %29'unu doğal gaz, %31'ini hidroelektrik, %22'sini kömür, %8'ini rüzgâr, %6'unu güneş ve %2'sini jeotermal enerjisi oluşturmaktadır’’

Geleceğe yönelik stratejiler ile verimliliğimizi ve etkinliğimizi arttırmamız gerekir. Artan enerji talebi karışında enerji arz güvenliğimize yönelik politikaları geliştirilmesi gerekmektedir. Enerjiye olan talep gün geçtikçe artış göstermekte çevresel ve ekonomik anlamda sorunlar ise devam etmektedir. Sıvılaştırılmış Petrol Gazı yasası ve Yenilenebilir Enerji Yasaları da yürürlüğe girmiş, enerji güvenliğini arttırıcı projeler hayata geçirilmiştir. Dünya için önemli bir aktör konumuna gün geçtikçe daha çok yaklaşmaktayız.

‘’Türkiye’nin Enerji Politikaları’’ konusunu araştırırken konunun önemini neden-sonuç ilişkileri içerisinde ortaya koyan ‘’betimsel yöntem’’ kullanılmıştır. Bu yöntemle konuyla ilgili varolan bilgi bir araya getirilmiş, anlaşılır biçimde düzenlenmiş ve sunulmuş, bu düzenlemeden hem bugün için hem de gelecek için uygulanabilir çıkarsamalar yapılmıştır. Ayrıca konunun geçmişten günümüze ulaşmış bilgilerden yararlanmaya dayalı ‘’tarihsel yöntem’’ kullanılmıştır.

3. BURGULAR VE TARTIŞMA

Hiç düşündünüz mü enerji olmasaydı hayatımız ne olurdu?

Hayatımız karanlık bir yere bürünürdü. Teknolojiden, insanlıktan, iletişimden uzak zorluklarla dolu bir yaşantı. İster miydiniz? Zorluklarla dolu bir hayatı, geceleri önümüzü zorla gördüğümüz günleri, sokakların ıssızlığında hissettiğiniz korkuyu? Tarımda, sanayide yani ağır işlerde çalışmanın zorluklarını çekmek ve zamanın bu denli önemli olduğu hayatta zaman kaybetmek? Tabi ki de hayır. Bizler teknoloji çağında yaşayan insanlar olarak bu günleri ne yaşadık ne de yaşamak istiyoruz. Teknolojiden ve enerjiden uzak yaşayamıyoruz. Gelişmiş ülke diye bir kavram olmazdı belki sonuçta kimsenin kimseden haberi de olmazdı. Mektuplarla, kuşlarla, doğa ile iç içe ama insanlıktan haberi olmayan cahil bir kesim kalırdık. Kitapları bile elimizle yazardık, makinaların bir saatte yaptığını el işi olarak bir haftada yapardık işte bunlardan dolayıdır ki bizler enerji olmadan aslında bir hiçliğin simgesiyiz. İster potansiyel olsun isterseniz kinetik her yerde enerji hakimdir. Her şeyimiz enerjiye bağlı iletişimimiz, okulumuz, işimiz, gücümüz ve işte bu yüzden enerji vazgeçilmez bir parçasıdır.

Enerji politikaları kazanımları; arz güvenliği sorunu, çevre sorunları, dışa bağımlılığı gibi konularda olumsuz etkileri ortadan kaldırmak, topluluğun rekabet edebilirliğine katkı sağlamak ve enerji verimliliğini arttırmaktır. Enerji politikaları olmasaydı çevresel, ekonomik, siyasi olarak etkilenmeler meydana gelecektir.

4.SONUÇ VE ÖNERİLER

Her geçen gün artan nüfus ve gelişen teknoloji enerjiye ihtiyacımızı gün yüzüne çıkarmakta ve belirsizlik artışlarına neden olmaktadır. Burada yapılması gereken en önemli adım stratejik planlamaların doğru şekilde belirlenip uygulanmasıdır. Ülkemizdeki yenilenebilir enerji kaynaklarımızın enerjideki paylarını arttırmamız, kesintisiz ve kaliteli olamayan enerjilerden elde edilen enerjinin hidroelektrikte kullanılmasını sağlamak, dışa bağımlılığımızın azalmasını, kayıp kaçak oranlarının azaltılması ve denetimlerin arttırılması gibi konuların üzerinde durmamız gerekmektedir. Ülkemizin jeopolitik konumunun oluşturduğu avantajları kullanmamız ve politikalarımızdaki alt yapı eksiklikleri gidermemiz gerekmektedir.

Kamu kesimlerine de Ar-ge çalışmalarına dahil edilerek enerji verimli kullanılmasının sağlanması, Ar-ge faaliyetlerini teşvik edici politikaların daha çok olmasının sağlanması gibi adımlar atılmalıdır. Doğalgaza bağımlı bir ülke olarak elektrik üretimindeki payının düşürülmesi ve ülke kaynak çeşitlendirmesi gerekmektedir. Son olarak hammadde arama çalışmalarındaki eksikliklerin giderilmesi, desteklerin arttırılması ve arayışların hız kazanması gerekmektedir.

Kaynaça

https://web.archive.org/web/20150421022939/http://www.yildiz.edu.tr/~okincay/dersnotu/EnerjiProfili.pdf

https://web.archive.org/web/20131013024540/http://members.comu.edu.tr/skahraman/Varliklar/sic/Dunyanin%20Entalpi%20Kaynaklari.pdf

https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-elektrik

https://www.milliyet.com.tr/egitim/enerji-nedir-cesitleri-nelerdir-enerji-kaynaklari-ve-kullanim-alanlari-6255866

Koç, E., Şenel, M. C. 2013. “Dünyada ve Türkiye’de Enerji Durumu – Genel Değerlendirme,” Mühendis ve Makina, cilt 54, sayı 639, s. 32-44

https://web.archive.org/web/20150501013145/http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/a8c16d2696b35f9_ek.pdf