Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin (AYİM), İçişleri ve Milli Savunma bakanlarının takdir yetkilerini kullanarak açığa aldığı Balyoz sanığı Tümgeneraller Gürbüz Kaya ve Halil Helvacıoğlu ile Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu'nun geriye dönüş yolunu kapatan emsal kararlar aldığı ortaya çıktı.

'Balyoz Darbe Planı' iddianamesi nedeniyle açığa alınan üç general açığa alınma işleminin kaldırılmasını için yeniden başvurduğu AYİM'in 2006 yılında verdiği kararın üç general için emsal niteliğinde olduğuna dikkat çekiliyor. Teröristbaşı Abdullah Öcalan'ın hapis yattığı İmralı Adası'na cep telefonu soktuğu iddiasıyla açığa alınan astsubay, bu karara itiraz ederek açığa alınma işleminin durdurulmasını için AYİM'e başvurdu. Astsubay hakkında açığa alınma işleminin iptalini istemini reddeden AYİM'in, emsal niteliğindeki kararında şu görüşlere yer verdi:

"926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 65. ve 106. maddeleri gereğince davalı bakanlığın takdir yetkisi içerisindedir. Davacının yargılandığı suçun vasıf ve mahiyeti, mevcut delil durumu ve özellikle suçun işlendiği yer dikkate alındığında, davalı bakanlığın takdir yetkisini sübjektif olarak kullandığını söyleyebilmek mümkün değildir."

DAVA AÇILMASI YETERLİ
AYİM, birçok kararında dava açılan TSK personeli hakkında açığa alınma işleminin yapılmasını hukuka uygun buldu. 30 Kasım 2006'da "Emre itaatsizlikte ısrar suçunu işlediği iddiası ile yargılanmakta olan davacı astsubayın açığa alınıp alınmayacağı"na ilişkin karanıdda da AYİM, 926 sayılı TSK Personel Kanunu'nun 65. ve 106. maddelerini gerekçe göstererek açığı alma yetkisinin ilgili bakanlıkta olduğuna hükmederek, geri dönüş talebini reddetti.

YARGIYA AÇILMASINI İSTEMEDİLER
Diğer taraftan Anayasa değişikliği yapılırken Genelkurmay'ın Yüksek Askeri Şura'nın (YAŞ) terfi ve emekliye ayırma işlemlerine ilişkin kararlarının yargıyla açılmasına karşı çıktığı belirlendi. 12 Eylül'de kabul edilen Anayasa paketi ile Anayasa'nın 125. maddesi değiştirildi.

Anayasa paketinin ilk şeklinde YAŞ'ın bütün kararlarına karşı yargı yolu açılıyordu. Ancak Genelkurmay Başkanlığı bu düzenlemeye itiraz etti. Anayasa Komisyonu'nda AK Parti milletvekilleri tarafından verilen önerge ile madde değiştirildi. YAŞ'ın terfi ve emekliye ayırma işlemlerine ilişkin kararları yargı denetimi kapsamı dışında tutuldu. AYİM'in, buna rağmen terfi ettirme kararı hakkında denetim yapmasının hukuka aykırı olduğu belirtiliyor.

BAYKAL AYİM'İN KALDIRILMASINI İSTEMİŞTİ
CHP, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin kaldırılmasını istemişti. Anayasa değişiklik paketini hazırlandığı günlerde, dönemin CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, TBMM Anayasa Komisyonu'na sunduğu Anayasa değişikliği teklif taslağında AYİM'i düzenleyen Anayasa'nın 157. maddesinin kaldırılmasını talep etmişti. Baykal'ın önerisinde, "İdari yargıda bir ayrılık ve ayrıcalık kabul edilemez. Asker kişilerin özlük hakları ve idari işlemleri ile ilgili yargı denetimi için Danıştay yeterli ve uygun bir yargı kuruluşudur" görüşleri yer alıyordu.

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu da referandum öncesinde "Biz yargının sivilleşmesinden yanayız. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin kaldırılmasını ve davaların Danıştay'da görülmesini istiyoruz. Yani sivil mahkemelerde görülmesini istiyoruz. Çünkü biz özgür, sivil ve güçlü bir idare istiyoruz" ifadelerini kullanmıştı.