DÜNYA fındık üretimi ve ihracatında büyük potansiyele sahip olan Türkiye’de üreticiler, fındıkta randıman düşüklüğü ve zirai dona karşı kireçli çalışma başlattı.
Dünyada 110’dan fazla ülkeye fındık ihraç eden Türkiye, yıllık 500-700 bin ton arasında fındık üretimiyle hem üretimde, hem de ihracattaki liderliğini koruyor. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından fındıkta müdahale alımı yapılması, fındık fiyatının da hasattan önce belirlenmesinin ardından fındık üreticileri de bahçelerde bakıma ağırlık vermeye başladı. Ordu'da yaşlanan bahçeleri gençleştiren üreticiler, kozalak akarı ve külleme (mantar) hastalığına karşı zirai ilaçlama çalışmaları yaparken, randıman düşüklüğü ve zirai don riskine karşı da bahçelere kalsiyum karbonat içeren tarım kireci atıyor.
‘YAŞLANAN BAHÇELER GENÇLEŞTİRİLİYOR’
Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, fındık bahçelerinde toprak tahlili yaptıran üreticilerin, bahçelerde kalsiyum karbonat içeren tarım kireci kullanmaya başladığını belirterek, "TMO fındıkta müdahale alımı yapıyor. Bunun yanı sıra fındık hasadından önce ilk kez fındık fiyatı belirlendi. Üretici artık fındığını kaç liradan satacağını hasat başlamadan biliyor. Bu nedenle üreticiler artık bahçelerine ağırlık vermeye başladı. Fındıkta hastalıklarla ilgili zirai mücadele ve bakım seferberliği var. Yaşlanan bahçelerde artık gençleştiriliyor. Randımanın artırılması yönünde de çok ciddi çalışmalar var. Odamızın da desteklediği Tarım ve Orman İl, İlçe Müdürlüklerince fındığın kalitesi ve verimliliğinin artırılması amacıyla ‘Tarımda Örnek Uygulama Timleri Sahada Projesi’ ile ilimizin tüm mahallelerinde örnek fındık bahçeleri oluşturarak üreticilerimizi bilgilendiriyoruz" dedi.
‘TARIM KİRECİ ÖNEMLİ’
Gelişen teknoloji ile fındık bahçelerinde artık bilimsel metotların uygulandığını, tarım kirecinin de önemli olduğunu vurgulayan Atakan Akça, "Üreticilerimiz bu zamana kadar dedesinden, atasından gördüğü kurallarla bahçelerine çok fazla hizmet etmiyorlardı. Sadece 26 azot dediğimiz gübreyi atıyorlar, ürünlerini bununla geliştirmeye çalışıyorlardı. Teknolojiyle topraklarını tahlil yaptıran üreticilerimize hangi ürünü, malzemeyi, hangi mevsimde kullanacağıyla ilgili bilgiler verilmeye başlandı. Üreticilerimiz artık bilinçleniyor. Kireç ve kirecin içindeki mineral maddelerle birlikte toprak daha zenginleşti. Toprağın alkali baz durumu ayarlanarak daha kolay verime geçme durumuna getirildi. Tarım kireci durumu bunun için çok önemli. Ürünümüzü daha kaliteli hale getirmek için kireç kullanımı yapılıyor. Fındık para etmeye başlayınca, çiftçilerimizde bahçelerine daha önem veriyor” şeklinde konuştu.
‘ERKEN UYANAN BİTKİ ZİRAİ DONA MARUZ KALIYOR’
Küresel ısınmayla birlikte iklim değişikliklerinin Karadeniz Bölgesi'nde de görüldüğünü, fındık açısından bunun riskli olduğunu da belirten Akça, "Şu anda mevsim normallerinin üzerinde giden hava sıcaklığı var. Bitki uyanmaya eğilimli. Bunun için hem küfe karşı, hem de kozalak akarına karşı, özellikle mevsim normallerinin üzerinde giden sıcaklığın sonradan zirai dona çevirme ihtimaline karşı bordo bulamacı (mantar hastalıklarına karşı uygulama) diye bir uygulama da yapılıyor. Çiftçilerimizin bu dönemde kireç kullanımının yanı sıra, bordo bulamacını da kullanmasını istiyoruz. Bölgemizi çok sıkıntıya sokacak külleme hastalığı Batı Karadeniz’de de etkili olmaya başladı. Bölgemizde de külleme hastalığı, zirai don ve kozalak akarının önüne geçmek için mutlaka bordo bulamacı uygulanmalı. Bu bitkinin uyanmasını geciktiriyor. Bitkinin erken uyanması zirai dona maruz kalıyor" ifadelerini kullandı.
‘FINDIK RANDIMANI 55 CİVARINDA OLUYOR’
Altınordu ilçesi Erenli Mahallesi'nde yılda 1,5 ton fındık ürettiği 650 rakımlı bahçesinde kireç atan Yılmaz Şenyurt, tarım kireciyle zirai donu önlemeye çalıştıklarını belirtti. Şenyurt, "Rakım yüksek olduğu için burada zirai don oluyor. Toprak tahliline göre ihtiyacı olan bahçelerimize tarım kireci atıyoruz. Kireç, kışın karın altında toprağı sıcak tutuyor ve eriyor. Fındığın olgunlaşmasını, dökülmemesini ve randımanlı olmasını sağlıyor. Kireç attığımız bahçelerde fındık randımanı 55 civarında oluyor" dedi.
‘BU ZAMANA KADAR BÖYLE BİR ŞEY GÖRMEDİK’
Erol Toksoy ise tarım kirecinin toprağın asidini aldığını anlatarak, "Kireç çok faydalı, toprağın asidini alınca fındık daha verimli oluyor. Buralarda rakım yüksek, bundan dolayı zirai don da oluyor. Mevsimsel sıcaklıktan dolayı fındık gül açmaya başladı, bu zamana kadar böyle bir şey görmedik. Havanın sıcak olmasından dolayı fındıklar neredeyse yaprak açacak. Kar yağarsa bir şey olmazda, don olursa riskli" diye konuştu.
TÜRKİYE'DE FINDIK ÜRETİMİ
Dünyada 110’dan fazla ülkeye fındık ihraç eden Türkiye, yıllık 500-700 bin ton arasında fındık üretimiyle hem üretimde hem de ihracattaki liderliğini koruyor. Türkiye yılda 250 bin ton iç fındık ihracatı yaparken, dünya fındık ihracatının da yüzde 76’sını gerçekleştiriyor. Fındık ihracatından yıllık yaklaşık 2 milyar dolarlık gelir elde eden Türkiye, en fazla ihracatı ise İtalya, Almanya, Fransa, Avusturya, Belçika, İngiltere ve Çin gibi ülkelere yapıyor. Türkiye’de 592 bin aile 728 bin hektar alan üzerinde fındık üretimi gerçekleştirirken, il bazında ise en fazla üretim Ordu’da yapılıyor.
