YENİ Atatürk Kültür Merkezi'nin tanıtımı "AKM Yeniden" başlığıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen toplantıyla yapıldı.
Tanıtım toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu binanın yıkılıp yeniden yapılmasına karşı çıkılmasının ideolojik saplantılardan kaynaklandığını gayet iyi biliyoruz. Protestolar, davalar, onca kavganın ardınan nihayet bilimin, aklın, mantığın yoluna gelinmiştir. AKM'nin yıkılarak yeniden inşaa süreci başlamış oluyor. 10 yıl önce yapılması gereken bir işe; ancak bugün başlayabiliyoruz. Bundan dolayı çok üzgünüm. Çoktan biz AKM'yi bitirip milletimizin hizmetine sunmuş olacaktık. Bu engellemeyi yapanların sırtlarında yumurta küfesi yok. Bu zihniyet bizim karşımıza her alanda çıkıyor. Sistemin açıklarını kullananan, dışarıdan da destek alan, kurumsallaşmış bir lobi bulunuyor. İBB Başkanı olduğum gün bu lobiyi tespit ettik. Başbakan olduk bu lobinin Türkiye'nin her yerinde faaliyetini gördük. Cumhurbaşkanı olduk dünyanın dört bir yanında etkili olduğunu gördük" dedi.
"DİKLEŞMEDİK, DİK DURDUK"
3. Havalimana karşı çıkan güçle, Suriye ve Irak'taki operasyonları sabote eden gücün aynı olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan," AKM'nin yeniden inşaası konusunda da kararlı bir tutum sergiledik. Dikleşmedik, dik durduk. Ahlakı ve hukuku bir kenara bırakmadan, hamdolsun bugüne geldik" dedi.
EN ÇOK ONLAR YARARLANACAK
Yeni AKM'den en çok yıllardır bu projeyi sabote etmek için uğraşanların yararlanacağını söyleyen Erdoğan, "Onların yanlış yolda gidiyor olmaları, bizi doğru işleri yapmaktan alıkoyamaz" ifadesini kullandı. "Biz nice eserler inşaa etmiş bir iktidarız" diyen Cumhurbakanı Erdoğan, Taksim Meydan'ının araç trafiğine tamamen kapatılacağını da dile getirdi.
AKM'NİN TARİHİ VE YENİLENME SÜRECİ
İstanbul Atatürk Kültür Merkezi, ilk olarak 1930 yılında opera olarak projelendirildi; ancak bu proje uygulanmadı. Yeniden hazırlanan projenin inşaatına ise 1946 yılında İstanbul Belediyesince başlanıldı. Kaynak yetersizliği nedeniyle tamamlanamayan inşaat, 1953 yılında 6165 sayılı Kanunla Hazineye devredildi. 1956 yılında proje, Bayındırlık Bakanlığınca "Kültür Merkezi" olarak revize edildi.Bayındırlık Bakanlığında görevli mimar Hayati Tabanlıoğlu gözetiminde tamamlanan inşaat 1969 yılında, "İstanbul Kültür Sarayı" adıyla hizmete açıldı. 1970 yılında sahnelenen bir oyun sırasında çıkan yangın nedeniyle kullanılamaz hale gelen bina, onarımlar sonucu 1977 yılında ikinci kez hizmete açıldı.Bakanlığımızın talebiyle hazırlanan, binanın betonarme taşıyıcı sisteminin dayanımı hakkındaki Sakarya Üniversitesi'nin 15.05.2007 tarihli raporunda takviye edilmesi gerektiği bildirildi. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun kapsamında, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından imzalanan protokol çerçevesinde 28.06.2009 tarihinde tamirat ve tadilat işi ihalesi yapıldı. Yapılacak işler Koruma Kurulu tarafından da onaylanmasına rağmen Kültür Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası'nın açtığı dava sonucu İstanbul 9. İdare Mahkemesi, 16.12.2009 tarihinde, dava konusu Koruma Kurulu Kararı'nın ve eki avan projenin iptaline karar verildi.
Bunun üzerine, Kültür Merkezi'nin mevcut hali ile korunması, sadece güçlendirme, tamirat ve tadilat yapılmasına ilişkin projeler hazırlandı. 09.04.2012 tarihinde "İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Güçlendirme, Tadilat ve Tamirat İşleri" işinin ihalesi gerçekleştirildi.
Binada söküm işleri tamamlandıktan sonra, İTÜ İnşaat Fakültesince yapılan inceleme sonucu tahribatın beklenenin üzerinde olması üzerine 23.05.2013 tarih ve 101321 sayılı Bakanlık Makamı Olur'ları doğrultusunda ikinci bir emre kadar işin durdurulmasına karar verildi. İstanbul Atatürk Kültür Merkezi ve müştemilatının bulunduğu alanın, mülkiyeti birden çok kamu idaresine ait taşınmazlardan oluşması nedeniyle, bu alanda bulunan kamu kurumlarına ait parseller 2017 yılında birleştirildi. Mimar Murat Tabanlıoğlu, Atatürk Kültür Merkezi yerine öneri olarak hazırladığı "Kültür ve Sanat Merkeziö avan projesini, 09.10.2017 tarihli dilekçesi ekinde Bakanlığımıza sunmuştur. İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 20.10.2017 tarihli ve 5785 sayılı kararı ile Atatürk Kültür Merkezi cephe görünüşünü, fonksiyonunu ve ismini koruyacak yeni avan projeyi uygun bulmuştur.
YENİLENEN AKM'NİN ÖZELLİKLERİ
Daha önce 1300 kişilik olan AKM yenilendikten sonra 2500 kişilik büyük bir opera salonuna kavuşacak. Bu büyük salon her operada olduğu gibi doğal bir akustiğe sahip olacak. Diğer konser salonları, tiyatro salonları, sinemalar, kütüphaneler, tasarım dükkanları ve bunların arasında yer alan kafeler ve restoranlar gibi ikincil mekanları, daha etkin hizmet verebilecekleri şekilde, senelerce atıl kalmış olan depo ve otopark alanında, tamamen baştan kurgulandı. Mevcut AKM'ye eklenecek yeni binada ise 800 kişilik tiyatro salonu, 1000 kişilik konferans salonu, 285 kişilik sinema, 250 kişilik oda tiyatrosu, sergi salonu, kütüphane, 885 araçlık otopark bulunuyor.
Zemin ve birinci kattan fuayelerin birleşmesi vasıtasıyla birbirlerine ve nihayetinde ana binaya bağlanan alçak yapılardan oluşan bu ikincil üniteler sokak seviyesinde, kolay erişilebilir, bağımsız mekanlardan ibaret olacak.
İçinden geçilen kültür merkezi sokağı boyunca, bahsedilen tüm fonksiyonlara ait mekanlar sokağın etrafında, çeşitli kotlarda konumlanacak. AKM tek bir binadan, geniş kapsamlı, büyük bir komplekse dönüşecek.
Bu yeni planda, Atatürk Kitaplığı ve Teknik Üniversite'nin yer aldığı kongre vadisi yönünde ikinci bir meydan oluşacak. Yeni oluşan bu kademeli binaların üzerinde ise bir park yer alacak.
Binanın eski Boğaz panoramasına tamamıyla açık en üst noktasında ise bir restoran yer alacak. İkinci köprüden Tarihi Yarımada'ya uzan bir manzaraya sahip bu yeni buluşma mekanı artık izleyicilerin erişimine açık, Boğaz'ın görülebileceği, keyifli bir bekleme noktası olacak.
AKM'nin yapımı sayesinde elde edilecek tartışmasız kültürel artı değerin yanı sıra malzeme kullanımında gösterilen özenle Türkiye menşeili tercihler yapılarak üretim ve ekonomiye katkı söz konusu olacak.
Mümkün olan her uygulama için, özellikle zeminlerde, doğal malzeme kullanılacak. Binanın içi ve çevresi için sanatçılarla birlikte çalışılacak, ortaya çıkacak olan sanat eserleri de binanın önemli bir parçası olacaktır. Yenilenen Atatürk Kültür Merkezi İstanbul'un 365 gün kullanılan yeni bir kültür mekanı olacak.
