'Türkiye Eğilimleri Araştırması'nın 2019 yılı sonuçları açıklandı. 2010 yılından bu yana Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından sürdürülen ve Türkiye’nin gündemi ile geleceğe yönelik olası sorunlara kamuoyunun bakışını tespit eden araştırma 26 ilde 18 yaş üzeri bin kişiyle yapıldı. Araştırmada farklı ülkelerin Türkiye’ye tehdit olarak algılanıp algılanmadıkları sorgulandığında, ABD yüzde 64,5 ile ilk sırayı alırken, yüzde 55,6 ile İsrail ikinci, yüzde 49,2 ile İngiltere üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’nin en yakın dostu-müttefiki olarak görülen ülke ise yüzde 56,5 ile yine Azerbaycan oldu. Azerbaycan’ı KKTC ve Özbekistan takip etti.

Türkiye Eğilimleri Araştırması 2019 yılı sonuçlarına göre En çok güvenilen kurum Türk Silahlı Kuvvetleri, en az güvenilen kurum ise medya oldu. Türk halkının yarısı kitap okumuyor; yüzde 73,5’i tiyatroya yüzde 38’i sinemaya gitmiyor.

 Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından sürdürülen ve Türkiye’nin gündemi ile geleceğe yönelik olası sorunlara kamuoyunun bakışını tespit eden 'Türkiye Eğilimleri' araştırmasının 2019 yılı sonuçları açıklandı.

26 ilde kent merkezlerinde yaşayan 18 yaş üzeri bin kişiyle yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye’de halk ülkenin en önemli sorunları olarak geçen yıl olduğu gibi bu yıl da işsizlik, hayat pahalılığı ve terörü görüyor. En güvenilen kurumlar arasında TSK birinci sırada yer alırken, medyanın bu yıl da en az güvenilen kurum olması dikkat çekiyor.

25 Kasım – 13 Aralık 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları Prof. Dr. Mustafa Aydın, Prof. Dr. Mitat Çelikpala, Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Banu Baybars Hawks, Prof. Dr. Osman Z. Zaim ve Sabri Deniz Tığlı’dan oluşan araştırma ekibi ile Kadir  Has  Üniversitesi  Rektörü  Prof.  Dr.  Sondan  Durukanoğlu  Feyiz’in  katıldığı  toplantı  ile açıklandı.

 EN GÜVENİLEN KURUM TSK

Araştırma sonuçlarına göre, Türk halkının en güvendiği kurumlar arasında 2019 yılında ilk sırayı Türk  Silahlı  Kuvvetleri  (TSK)  aldı.  2018’de  ilk  sırada  yer  alan  Jandarma  2019’da  ikinci  sıraya yerleşirken  üçüncü  Polis,  dördüncü  ise  Cumhurbaşkanlığı  oldu.  TSK,  Jandarma,  Polis, Cumhurbaşkanlığı  ve muhalefet  partileri  gibi  kurumlara  'kesinlikle  güveniyorum'  diyenlerin oranının 2019 yılında artış göstermesi de dikkat çekiyor. En az güvenilen kurum ise, bu sene de değişmeyerek yüzde 35,2 ile medya oldu.

SİYASAL KUTUPLAŞMA OLDUĞUNU DÜŞÜNENLERLE DÜŞÜNMEYENLER AYNI ORANDA

Araştırmaya göre Türkiye’de siyasal kutuplaşma olduğunu düşünenlerin oranı (%50,8), olmadığını düşünenlerin  oranına (%49,2) çok  yakın. Yargının  siyasallaştığını  düşünenlerin  oranı  ise  2018 yılında  yüzde  30,8  iken,  2019’da  38,7’ye  yükseldi.  Araştırmaya  katılanların  yüzde  30,7’si Türkiye’de  demokrasinin  zayıfladığını  düşünürken, yüzde  29,8’i  Türkiye’nin  demokratikleşme sürecinde  olan  bir  ülke  olduğuna  dair  görüş  bildirdi. 

BUGÜN  BİR  SEÇİM  OLSA OYUNUZU KİME VERİRSİNİZ?

Ayrıca 'Türkiye’de  bugün  bir  seçim  olsa oyunuzu kime verirsiniz?' sorusuna katılımcıların, kararsızlar (%10,4) dağıtıldıktan sonra, yüzde 40,2’si AK Parti,yüzde 33’ü CHP, yüzde 9,2’si HDP, yüzde 8,3’ü MHP, yüzde 8,1’i ise İyi Parti  yanıtını verdi. Araştırma  sonuçlarına  göre,  'Son  bir  yılda  yaşanan  ekonomik  gelişmeler  sizi  nasıl  etkiledi?' sorusuna toplumun yüzde 46,5’i ekonomik olarak daha kötüye gittiğini belirtirken, yüzde 19,4’ühiç etkilenmediği şeklinde cevap verdi. 2018 yılında kendi ekonomik olarak daha kötü durumda görenlerin oranı yüzde 57,1’di.

2019’DA FETÖ TEHDİDİ EN ÖNEMLİ SORUNLAR ARASINDA ÇIKTI

Araştırma sonuçlarına göre, halk 2019 yılında terörün ardından işsizlik,hayat pahalılığı ve FETÖ tehdidini Türkiye’nin en önemli sorunları olarak görüyor. Ülkenin en büyük sorunu olarak (yüzde 19,8 oranında) terör görülürken, hayat pahalılığı yüzde 18,1 ile ikinci, 2018’de yüzde 27 ile birinci sorun olan işsizlik ise yüzde 16,8 ile üçüncü sırada yer alıyor. Ekonomi ile ilişkilenen sorunlar bir arada değerlendirildiğinde ise işsizlik, hayat pahalılığı ve ekonomik durgunluk toplamda yüzde 46,1 oranla birinci sıraya yerleşiyor. 2016 yılında radikal bir artış gösteren FETÖ sorunu, 2019’da yüzde  10,5‘e  gerileyerek 4'üncü sıraya  yerleşti. 

Öte  yandan,  coğrafi  olarak  bakıldığında  Ege  ve Marmara Bölgelerinde en büyük sorun ‘hayat pahalılığı’ olurken, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu’da ‘işsizlik’,  Karadeniz  ve  İç  Anadolu  Bölgesi’nde  ‘terör,  Akdeniz  Bölgesi’nde  ise ‘ekonomik durgunluk’ oldu.

TÜRKİYE’YE İÇİN ABD TEHDİT AZERBAYCAN DOST

Araştırma sonuçlarına göre hükümetin dış politikalarını 'başarılı' bulanların oranı 2018 yılında yüzde 32,2 iken 2019’da bu oran yüzde 28,5’e geriledi. Farklı ülkelerin Türkiye’ye tehdit olarak algılanıp algılanmadıkları sorgulandığında, ABD yüzde 64,5 ile ilk sırayı alırken, yüzde 55,6 ile İsrail ikinci, yüzde 49,2 ile İngiltere üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’nin en yakın dostu/müttefiki olarak görülen ülke ise yüzde 56,5 ile yine Azerbaycan oldu. Azerbaycan’ı KKTC ve Özbekistan takip etti.

Araştırma  sonuçlarına  göre, AB üyeliğini  desteklediğini belirtenlerin  oranı ve  NATO  üyeliğini desteklediğini belirtenlerin oranı 2018’e göre büyük değişiklik göstermeyerek sırasıyla yüzde 51 ve yüzde 54,8 oldu.

SURİYELİ SIĞINMACILARIN ÜLKELERİNE GERİ DÖNECEĞİNE İNANILMIYOR

Araştırmanın çarpıcı sonuçlarından biri de Türkiye’de yaşayan Suriyeli sığınmacılarla ilgili. Buna göre  2018’de  Suriyeli  sığınmacılardan  memnun  olduğunu  söyleyenlerin  oranı  yüzde  13,7’de kalırken, 2019’da bu oran yüzde 12,9’a geriledi. Memnun olmayanların yüzde 51,6’sı memnun olmama  sebebi  olarak  suça  meyilli  olmalarını  gösterdi. Türk  halkının  yüzde  70,9’u  Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri gönderileceğine inanmadığını beyan ederken, katılımcıların yüzde 86,1’i  'İş  sahibi  iseniz-olsanız,  yanınızda  Suriyeli  sığınmacı  çalıştırır  mısınız?'  sorusuna  hayır yanıtını verdi.

DOKTORLUK EN PRESTİJLİ MESLEK

Araştırma Türk halkının sosyoekonomik durumunun yanı sıra sosyal ve kültürel durumuna yönelik de önemli veriler içeriyor. Araştırmaya göre Türkiye’de en prestijli meslek olarak 2018’de olduğu gibi 'tıp doktorluğu' ilk sırada yer aldı. Doktoru, üniversite profesörü ve hakim takip etti. Her gün gazete okuyanların sayısı yüzde 10,5’ten 9,6’ya gerilerken, gazeteyi internetten okuyanların oranı yüzde 42’ye yükseldi.

TÜRK HALKININ YARISI KİTAP OKUMUYOR; YÜZDE 73,5’İ TİYATROYA YÜZDE 38’İ SİNEMAYA GİTMİYOR

2019 yılında hiç kitap okumayanların sayısı yüzde 60,9’dan yüzde 50,9’a gerileyerek azaldı. Buna karşın her gün kitap okuyanların sayısı artış göstererek yüzde 2,6’dan 4,3’e yükseldi. Araştırma sonuçlarına  göre  sinemaya  ayda  üç-dört  kez  gidenlerin  sayısında  artış  gözlemlenirken, futbol maçına, sergiye ve konsere gidenlerin sayısı da 2018 yılına göre arttı. Hiç sinemaya gitmeyenlerin oranı yüzde 38,3; hiç tiyatroya gitmeyenlerin oranı ise yüzde 73,5 oldu.

VAKTİNİ SOSYAL MEDYADA GEÇİRENLERİN ORANI 2 KAT ARTTI

Günde 5 saatten fazla sosyal medya ve bilgisayar oyunlarıyla geçirenlerin sayısı da 2018’e göre 2 kat artarak yüzde 9,4’e yükseldi.Türkiye’de iyiye giden değişimler başlığı altında ilk sırayı ekonomi, askeri güç ve sağlık hizmetleri aldı.  Kötüye  giden  değişimler  ise  yine  ekonomi,  işsizliğin  artması  ve  hayat  pahalılığı  olarak gösterildi.  Ankete  katılanlara  sorulan  'Türkiye’de  yaşamaktan  duyduğunuz  memnuniyet seviyenizi  öğrenebilir  miyiz?'  sorusuna  yüzde 46  “çok  mutluyum  ya  da ‘mutluyum’  cevabını verirken; 2018’de olduğu gibi yüzde 15 ‘çok mutsuzum’ cevabını verdi.

ARAŞTIRMA 10 YILDIR TÜRK HALKININ NABZINI ÖLÇÜYOR

Dünya çapında bir araştırma üniversitesi olduklarını söyleyen Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz, “10 yıldır Türk halkının düşünce, görüş ve tespitlerine ışık tutan Türkiye Eğilimleri araştırması içinde bulunduğumuz konjonktür açısından çok değerli bilgi ve veriler sunuyor. Bu araştırma ile Türkiye’nin sosyal, ekonomik, siyasi, kültürel ve  yaşam  alışkanlıkları objektif  bir  şekilde  ölçüyor. Bu  tür  bir araştırmaya destek vermekten mutluluk duyuyoruz” dedi.

"TÜRK HALKININ RESMİNİ ÇIKARIYORUZ"

Araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Mustafa Aydın ise, "10 yıldır 26 ilde bin kişiyle bu araştırmayı yapıyoruz. Bu da bize Türk halkının resmini hatta videosunun çekme fırsatı veriyor. Halkın algıları, beklentileri, kamuoyunu meşgul eden konulara ilişkin düşüncelerini tespit ediyoruz. En önemlisi eğilimleri yakalamaya çalışıyoruz" diye konuştu. 

"SİYASİ PARTİLERDEN KOPMALAR VAR"

Halkın kutuplaşma istemediğini dile getiren Prof. Dr. Aydın, "Her partinin kendi çekirdek seçmeninin dışında kalan eklemlenmiş gruplarda kopmaların yavaş yavaş başladığını görüyoruz. Bu gruplar hemen diğer siyasi partilere geçmiyorlar ama kararsız konuma doğru evrilmiş durumdalar. Yeni kurulan veya kurulacak olan partilere yüzde 9'luk bir destek var. Ama diğer taraftan da yüzde 50'nin üzerine çıkan 'kesinlikle oy vermem' diyen grup var. Halk yeni bir parti kurulmasını çok desteklemiyor. Ama kurulasak ise de partinin merkezde olması gerektiğine dair bir talep var. Kendi partilerinden kopanlar da büyük ölçüde merkeze yerleşmiş gözüküyor. Yani artık kutuplaşma,ayrışma yerine merkez politika yapılması isteği ağır basıyor" ifadelerini kullandı.   

EKONOMİ ÖNEMLİ BİR MESELE OLARAK GÖRÜLÜYOR

"Türkiye'nin önündeki en önemli sorunu sorduğumuz zaman hep 'ekonomi ile ilgili meselelerin çıktığını gördük" diyen Prof. Dr. Aydın, "Halkın yüzde 42'si ekonomiyi önemli bir mesele olarak görüyor. Geçen yılki gelişmelerden en çok işsizliğin öne çıktığını gördük. Gıda fiyatlarındaki artışlar da sorun olarak gözüküyor. Dış politikada başarılı bulma oranında son 2 yıldır düşüş var. Bunu Suriye meselesi kaynaklı görmeliyiz. Mültecilerin Türkiye'deki konumu bunu etkiliyor" dedi.

DEPREME HAZIR DEĞİLİZ

Prof. Dr. Aydın, depreme yönelik herhangi bir hazırlık yapılmadığını vurgulayarak, "Birçok ilde deprem tehlikesi var genel kanaat devletin yeterince bu yönde hazırlık yapmadığı oldu. Ama biz kişisel olarak hazırlık yaptılar mı diye sorduk.  Orada net bir şey ortaya çıkıyor ki toplumun sadece 5'te 1'i depreme karşı önlem almış. Onun dışında bir hazırlık yok" diye konuştu.  

SİYASİ PARTİ İTTFAKLARI BÜTÜNLEŞMİŞ

İttifaklarda bütünleşmelerin yoğunlaştığını söyleyen Prof. Dr. Mustafa Aydın, "Özellikle MHP tabanında net bir şekilde hükümete yönelik teveccüh var. Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konumu ve politikalarının desteklenmesi konusunda olumlu görüşler var. Zaman zaman AK Parti tabanından daha fazla MHP tabanının hükümet politikalarını desteklediğini görüyoruz" ifadelerini kullandı.  

"MANSUR YAVAŞ BÜTÜN PARTİLERDEN DESTEK ALIYOR"

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'a, bütün parti tabanlarından net bir şekilde destek olunduğunu aktaran Prof. Dr. Aydın, "Bu desteği yüzde 60'ları bulduğunu gördük. İstanbul'da daha karışık bir durum var. Ekrem İmamoğlu, Yavaş kadar desteğe ulaşabilmiş değil. Yüzde 39 oranında bir destek alıyor. AK Parti ve MHP tabanı İmamoğlu'na daha mesafeli duruyor. Ankara'da ise MHP tabanı Yavaş'a net bir destek veriyor" dedi.