Küresel düzeyde, daha temkinli ekonomik politikaların uygulanması ve düzenleyici kurumların müdahalelerini artırmalarına karşın, 2019 yılında birleşme ve satın alma yatırımları aynı tempoda devam etti.
Bain & Company’nin İkinci Kurumsal Birleşme ve Satın Alma Raporu’na göre, faaliyet alanıyla ilişkili yeni pazarlara girmek ve büyümek için gerçekleştirilen birleşme ve satın almalar önceki yıllara göre arttı. Bu yatırımlar 2019’da birleşme ve satın almaların yüzde 60’ını oluşturdu.
Bain & Company’nin raporuna göre, Avrupa ve Asya’daki birleşme ve satın alma faaliyetleri yılın ilk yarısında akıntıya kapılmış gibi sürüklenirken, yılın ikinci yarısında güçlendi. ABD’de ise yıla güçlü başlayan bu faaliyetler, daha sonra yatay seyir izledi. 2019’da yapılan anlaşmalar sayı olarak bir önceki yıla göre yüzde 2 azalsa da yılsonu itibarı ile toplam değer olarak 3.4 trilyon dolara ulaştı.
Bain & Company’den yapılan açıklamada, "Birleşme ve satın almalar gücünü korusa da bu yatırımları yönlendiren normlar değişiyor" denildi ve şu değerlendirme yapıldı:
"Jeopolitik açıdan bakıldığında Brexit ve ticaret savaşları 2019’un ilk dokuz ayında bölgeler arası anlaşmaları 2018’in aynı dönemine göre yüzde 31 oranında azalttı.
"Böylece bölgeler arası anlaşmalarda 3 yıldır görülen düşüş devam etti. Sosyal açıdan ise kapitalizmin etkinliğiyle ilgili kaygılar ve özellikle büyük teknoloji şirketlerinin kontrol edilemeyen büyük güçleri düzenleyici yetkililerin anlaşmaları daha yakından incelemesine neden oldu.
"Düzenleyiciler piyasada konsolidasyonun ötesine geçerek anlaşmaları veriye erişim, ulusal çıkarlar ve gelecekteki rekabet koşulları açısından da incelemeye başladılar.
"Birleşme ve satın alma yatırımlarının çoğunluğu yeni pazarlara yapılıyor. Bu yatırımlar daha hızlı bir büyüme sağlamayı ve mevcut işi güçlendirecek dijital olan veya olmayan yeni yetkinlikler kazanmayı amaçlıyor.
"Bu tür yatırımlar 2015 yılında 1 milyar ABD doları üzerindeki anlaşmaların yüzde 40’ını oluştururken bu oran geçen yıl yaklaşık yüzde 60’a çıktı."
Raporu değerlendiren Bain&Company Türkiye Yönetici Ortağı Serhan Nadir, “Geçen yıl ekonomik büyüme yavaşladı ama faiz oranlarının düşük olması sermaye için uygun bir ortam yarattı. Ekonomik büyüme ve sermayenin maliyeti arasındaki bu karşılıklı etkileşimin önümüzdeki yıl da anlaşma hacimlerinin kaderini belirlemesini bekliyoruz” dedi ve ekledi:
"Düşük büyüme ortamı ve buna uygun iş modelinin bazı sektörlerde yarattığı yıkıcı/dönüştürücü etkiler nedeni ile yapılan işe yakın ama yeni pazarlarda gerçekleştirilen birleşme ve satın alma anlaşmaları son beş yıldır hızlandı.
"Bunu özellikle sağlık, teknoloji ve tüketici ürünleri sektörlerinde görmekteyiz. 2019’da nihayet dengenin bu yönde bozulduğunu gördük.
"Bu da birçok yöneticinin portföylerini başarılı ama yavaş büyüyen işlerden, yeni büyüme motoru olarak nitelendirilen işlere dönüştürmekte olduğunu gösteriyor.
"Aynı zamanda çoğunlukla dijital olmak üzere yeni yetkinlikler kazanıyorlar. Bunlar arasında çok kanallı müşteri deneyimi, yapay zekâ, büyük veri analizi, robotlar ve büyümeyi sürükleyen yetkinlikler yer alıyor."
Bain&Company yeni raporunda değişen koşullarda başarılı olmanın yollarını da sıralanıyor.
Birleşme & Satın Almada Oyun Kuralları:
Yeni stratejiler daha geniş bir bakış açısı gerektiriyor. Belirli bir sektörün kapsamı içinde hedefe yönelik yapılan due diligence şeklindeki geleneksel yaklaşım artık pek yetmiyor. En iyi satın almaları yapanlar daha geniş pazar algılama yetkinliklerini artırarak yeni teknolojileri, yeni iş modellerini tespit edip bulabiliyorlar.
Due Diligence:
Bu alanda gelişkin yaklaşımlar başarı şansını artırıyor. Birçok anlaşma daha durum tespiti aşamasında başarısızlığa uğruyor. Ancak satın alan taraf fonksiyonlar arası durum tespiti ekiplerini daha önce seferber ederek, bu konuya daha fazla zaman ayırarak, insanları, kültürleri ve yetkinlikleri anlamasına yardımcı olacak daha güçlü ilişkiler kurarak başarı şansını artırabiliyor. Değer de böyle yaratılıyor.
Entegrasyon:
Yetkinlik kazanımını hedefleyen anlaşmalarda “daha az daha çoktur”. Bu anlaşmalar, 2019 yılında 1 milyar ABD doları üstündeki anlaşmaların yüzde yirmisini oluşturdu. Şirketler mevcut işlerini güçlendirmek veya inovasyon için böyle satın almalar yaptılar. Ama geleneksel yaklaşımdan uzaklaşarak fonksiyonların entegre edilmesi yerine birlikte değer yaratma planlarına odaklananlar daha başarılı oldular.
Şirket Satışları:
Satışlarda daha çok hazırlık, daha çok değer anlamına gelir. Artık kuruluşun stratejik gündemine uymayan işlerden kurtulmadan büyüme sağlayacak yeni şirketlere yatırım yapmak mümkün değildir. Ama bu süreçte değer kaybına uğramaya da gerek bulunmuyor. En iyi şirketler gereksiz gecikmelere gitmeden satışı gerçekleştiriyor ve adil bir değer elde etmek için önceden hazırlık yapıyorlar. (Fotoğraflı)