Gülseli Kenarlı / İstanbul, 30 Haziran () - Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü DİSK-AR'ın hazırladığı Asgari Ücretle Yaşam Raporuna göre, asgari ücretlinin, kişi başına bir öğün başına 83 kuruşla karnını doyurması, 1 buzdolabı için 26 ay çalışması, 348 TL'ye barınması ve ısınması, çocuk başına 3.45 TL'lik eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü DİSK-AR olarak, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri üzerinden yaptığı Asgari Ücretle Yaşam Raporunu yayınladı.
Rapora göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli elde ettiği geliri ile gıdaya ancak 10 TL ayırabiliyor. Buna göre asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 2.5 TL olurken, öğün başına bu tutar sadece 83 kuruş düzeyinde kalıyor.
En yoksul yüzde 20'lik kesim yaşamını sürdürebilmek için gelirinin ancak yüzde 29'unu gıda harcamalarına ayırabilirken, eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretli, asgari geçim indirimli aylık bin 45 TL'lik gelirinden gıda için günlük ayırdığı 10 TL ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda.
Barınma
TÜİK Madde Fiyatları istatistiklerine göre Mayıs 2014 tarihi itibari ile ortalama kira bedeli 639 TL'yi bulurken, asgari ücretlinin kira ve diğer konut harcamaları için ayırabildiği tutar sadece 348 TL. Buna göre asgari ücretli en sağlıksız çevrede, kentsel donatı hizmetlerinin en az olduğu, deprem riski altındaki konutlarda yaşamak zorunda bırakılıyor. Sefalet sadece sofrada değil, sağlıksız konutlarda da asgari ücretliyi buluyor.
Ulaşım
Rapora göre, asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımı bile büyük bir sorun. Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1.78 lira olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük pay sadece 2.8 lira, bu gelirle bulunduğu yerden hareket etmesi bile imkansız.
Kültür ve eğlence harcamaları
Araştırmada, asgari ücretlinin kültür ve eğlence için ayırabildiği pay toplamda aylık sadece 16.9 TL'yi buluyor. Bu miktar ile sinemaya bir kişi bir kere gidebilirken, tiyatro ya da bir spor müsabakasına gidebilmek mümkün değil. Sinema bileti ortalama 13 lira, tiyatro 25, spor müsabakası 17 lira.
Eğitim
Isınma, bakım, onarım, temizlik ve hatta kadro eksikliği nedeni ile öğretmen ihtiyacı, kaynak yokluğu bahanesi ile velilerin ödediği katkı paylarına teslim edilen eğitim koşularında, asgari ücretli çocuğuna defter kalem bile alamayacak durumda. Okul tercihleri büyük oranda, yoksul ve kaynak yokluğundan eğitim veremez durumdaki okullar. Yani asgari ücretlinin çocuğunu okutması, aylık çocuk başına 3.45 TL'lik ayrılan pay ile yokluktan dolayı neredeyse mucize.
Beyaz eşya
Rapora göre, asgari ücretlinin ortalama fiyatlı bir buzdolabını alması için, ev eşyası için ayırabildiği 58.9 TL ile başka hiçbir eşya almaksızın 26 ay çalışması gerekiyor. Raporda bu tablo karşısında, "Sonuç olarak asgari ücretin bu düzeyde belirlenmesi, sefalette ısrar anlamına geliyor" denilerek şu ifadelere yer verildi:
"İşçilerin talebi asgari ücretin, bir işçinin ailesi ile birlikte asgari olarak temel ihtiyaçlarını karşılayacak, işçiyi kimseye muhtaç etmeyecek bir düzeyde belirlenmesi ve sefaletin son bulmasıdır. 'Asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik' söylemi, aslında asgari ücretliyi daha da yoksullaştırmadık anlamına gelmektedir. Dünyanın hiçbir yerinde hükümetler ücretlerde erimeye yol açmadık diye övünmezler. Asgari ücretin ekonomik büyüme ve verimlilik artışından pay almaması, üretilen kaynakların belirli ellerde toplanması anlamına gelmektedir. Gelir dağılımını düzeltici bir rol oynaması beklenen asgari ücretin, açlık sınırının bile altında belirlenmesi vicdanları zedelemektedir. Asgari ücretin, temel gereksinimleri karşılayacak bir biçimde ele alınması gerekmektedir."
"Asgari ücret net 1800 TL olmalıdır"
DİSK olarak Aralık 2014'te asgari ücret tespit döneminde 1,800 lira olan net talebini kamuoyuna gerekçeleri ile paylaştıklarına dikkat çekilen açıklama şöyle devam etti:
"Seçim döneminde şu an TBMM'de bulunan ve mecliste çoğunluğu bulunan AKP hariç üç parti asgari ücretin 1,400 lira ile 1,800 lira arasında rakamlara çıkartılması vaadinde bulunmuştur. Söz konusu partilere vaatlerinin arkasında durma talebini dile getiriyoruz. DİSK söz konusu vaatlerin takipçisi olacaktır. Aralık 2014 döneminde dile getirdiğimiz, ekonomistlerin, akademisyenlerin ve uzmanların katıldığı bir çalıştay sonrasında somutlaştırdığımız taleplerimizin gerekçelerini hatırlatıyoruz."
(Grafik)
